"B Ą D Ź S O B Ą"

Program zajęć wychowawczo – profilaktycznych dla uczniów z klas I – VI uczęszczających do

świetlicy szkolnej “Kraina Kolorowych Motyli” przy Publicznej Szkole Podstawowej

NR 24 w Opolu.

Program Opracowała: Anna Matukin – Pakuszyńska

Wstęp

Poniższy program spełnia wymogi innowacji pedagogicznej, ponieważ ma rozwiązanie organizacyjne i metodyczne.

Wszystkie zagrożenia:

1. indywidualne (agresja, lęki, narkomania, alkoholizm, nikotynizm, choroby psychiczne);
2. społeczne (przestępczość, nadużycie władzy, biurokracja, kryzys ekonomiczny, dezorganizacja rodziny);
3. istnienia gatunku ludzkiego (niszczenie naturalnego środowiska, nuklearne zbrojenia, klęski żywiołowe, głód),

towarzyszą człowiekowi w XXI wieku, odbijają się ujemnie na jego osobowości, naruszają stan zdrowia psychicznego, szkodzą jednostce i pośrednio całemu społeczeństwu.

Jedynym sposobem ochrony przed zagrożeniami, jest stworzenie dla dzieci i młodzieży programu zajęć wychowawczo – profilaktycznych, który miałby na celu przygotowanie młodego człowieka do kontaktów z otoczeniem, do tworzenia prawidłowych związków i relacji z innymi ludźmi.

W czerwcu 2003 roku poprosiłam o pomoc rodziców i opiekunów dzieci uczęszczających do świetlicy szkolnej “Kraina Kolorowych Motyli” o wypełnienie ankiety, która miała na celu zebranie informacji i poznania oczekiwań środowiska lokalnego przy współtworzeniu programu. W pierwszej kolejności rodzice uwzględniliby w programie wychowawczo – profilaktycznym problematykę profilaktyki uzależnień, bezpieczeństwa na drodze, kontaktów z nieznajomymi osobami i agresję.

Wszystkie postulaty rodziców znajdują się w poniższym programie.

Program "Bądź Sobą" jest ciekawą propozycją pracy z uczniami, nie tylko w świetlicy szkolnej. Może być również "pozycją wspierającą" nauczycieli - wychowawców podczas prowadzenia godzin wychowawczych.

Charakterystyka programu "Bądź Sobą".

Poniższy program, jest zgodny z Rozporządzeniem M E N i S z dnia 26 lutego 2002 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. NR 51, poz. 458)

oraz z Rozporządzeniem M E i S z dnia 31 stycznia 2003 roku w sprawie szczególnych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. NR 26, poz. 226).

Głównym założeniem programu jest uczenie dzieci dystansu do osób nieznajomych, które w jakikolwiek sposób mogą zagrażać ich zdrowiu i bezpieczeństwu oraz wyuczenie umiejętności radzenia sobie z własnymi negatywnymi emocjami oraz z przemocą z zewnątrz.

Zaproponowany przeze mnie program zajęć wychowawczo – profilaktycznych został tak skonstruowany, by można go wykorzystać we wszystkich etapach szkoły podstawowej.

Program powstał między innymi w oparciu o opowiadania Eriki Meyer – Glitza “Kiedy Pani Złość przychodzi do mnie z wizytą” i Bruno Ferrero “Nowe historie”.

Opracowany przeze mnie program zawiera pełny zestaw tematów zajęć dydaktycznych wraz z opisem ciekawych form ich przeprowadzenia.

Warunki finansowania

Program jest realizowany podczas zajęć świetlicowych. Zajęcia odbywają się raz w tygodniu dla dzieci młodszych z klas I - III ( poniedziałek) oraz dla dzieci starszych z klas IV - VI (wtorek).

Od 1998 roku pracuję w "Krainie Kolorowych Motyli" jako wychowawca świetlicy, posiadam pełne kwalifikacje do prowadzenia zajęć wychowawczo - terapeutycznych.

Współpraca z rodzicami

Rodzice na gazetce świetlicowej będą znajdować informację,, jakie zajęcia z programu "Bądź Sobą" będą realizowane w danym miesiącu. Taka forma komunikowania się z rodzicami została pozytywnie zaakceptowana, ponieważ do świetlicy uczęszcza 120 uczniów z klas I - VI.

Raz w miesiącu zapraszać będę rodziców na zajęcia.

Cele i treści autorskiego programu zajęć wychowawczo - profilaktycznych.

Cele ogólne

Wzbogacenie wiedzy uczniów na temat zdrowego stylu życia oraz sposobów bezpiecznego funkcjonowania w szkole i poza nią.

Cele szczegółowe:

• umacnianie poczucia własnej wartości;
• ćwiczenie umiejętności asertywnego odmawiania;
• panowanie nad swoimi emocjami;
• zapoznanie dzieci z zasadami bezpiecznego poruszania się po drodze do i ze szkoły;
• radzenie sobie z presją innych;
• zapoznanie dzieci z podstawowymi informacjami nt. oddziaływania środków uzależniających na organizm młodego człowieka.

 Treści kształcenia dla klas I - III związane z zajęciami wychowawczo - profilaktycznymi wynikające z podstawy programowej.

Program edukacji na tym etapie kształcenia winien obejmować następujące treści i działania edukacyjne:

• dbałość o zdrowie, higiena własna i otoczenia,
• podobieństwa i różnice między ludźmi, zrozumienie a tolerancja,
• bezpieczeństwo, w tym poruszania się po drogach publicznych, rozpoznawanie sygnałów alarmowych o niebezpieczeństwie.

Treści kształcenia dla klas IV - VI związane z zajęciami wychowawczo - profilaktycznymi wynikająca z podstawy programowej.

Program edukacji na tym etapie obejmuje treści i działania z przyrody, edukacji pro zdrowotnej:

• substancje szkodliwe i ich wpływ na organizm człowieka,
• bezpieczeństwo na drodze,
• rozpoznawanie własnych mocnych i słabych stron, zalet i wad, kształtowanie właściwego stosunku do własnych pozytywnych i negatywnych emocji, radzenie sobie w sytuacjach trudnych i umiejętność szukania pomocy, zachowania sprzyjające i zagrażające zdrowiu,
• przyczyny (namawiania i presja ze strony osób) i skutki używania środków psychoaktywnych i nadużywanie leków oraz innych nałogów (wyłącznie klasa VI).

Szczegółowa tematyka programu zajęć wychowawczo - profilaktycznych:

1. Szukam miejsca w grupie. (2 spotkania)
2. Moje i twoje uczucia. (3 spotkania)
3. Ratunek dla złości. (7 spotkań)
4. Buduję siebie dla innych. (2 spotkania)
5. Moje bezpieczeństwo na drodze. (4 spotkania)
6. Zastraszanie – trudne sytuacje. (2 spotkania)
7. Odmawianie – “Nie” to łatwe słowo. (2 spotkania)
8. Wpływ gier komputerowych, telewizji, internetu na mój organizm. (2 spotkania)
9. Palenie papierosów, alkohol, narkotyki – co to takiego. (6 spotkań)
10. Zdrowym być przez cały rok. (1 spotkanie)

Metody i techniki pracy z uczniami:

1. gry i zabawy;
2. praca w małych grupach;
3. krótkie opowiadania;
4. praca indywidualna;
5. scenki dramowe;
6. “burza mózgów”;
7. “niedokończone zdania”;
8. mini wykład;
9. pogadanka;
10. swobodne wypowiedzi uczniów;
11. metoda eksponująca;
12. eksperyment dydaktyczny.

Wyniki z ankiety dla rodziców i opiekunów uczniów uczęszczających do świetlicy szkolnej “Kraina Kolorowych Motyli” dotycząca współtworzenia programu wychowawczo – profilaktycznego.

Ankiety wypełniło 16 rodziców i opiekunów.

 Ad. 1. Czy oczekują Państwo pomocy od wychowanków świetlicy w rozwiązywaniu problemów wychowawczych z dziećmi. Jeśli tak, to proszę określić, jakiego typu Państwo oczekują.

1. tak (11),
2. nie (5).

Rodzaje problemów i typy pomocy w ich rozwiązywaniu:

1. pomoc w grzecznym zachowaniu (3),
2. pomoc w rozwiązywaniu zadań (2),
3. sprzątania po sobie (2),
4. rozwijanie zainteresowań (2),
5. uzależnienia (2),
6. (1) uczenia dobrych manier,

• wyciszenia dzieci,

• mówienie dzieciom co jest dobre, a co złe,

• pobudzenie do aktywności,

• współpraca z rodzicami,

• sytuacje niebezpieczne,

• szybkie reagowanie na zachowania budzące niepokój.

Ad. 2. Czy dostrzegają Państwo w naszym środowisku (szkolnym i lokalnym) sytuacje zagrażające bezpiecznemu i zdrowemu życiu?

1. tak (6),
2. nie (10).

Wymieniono następujące miejsca i zjawiska budzące niepokój:

1. przejście dla pieszych koło szkoły i na osiedlu “Metalchem”,
2. agresja,
3. arogancja,
4. lekkomyślność,
5. nienawiść do osób z najbliższego otoczenia,
6. palenie papierosów,
7. uzależnienia,
8. droga do domu, jak dziecko jedzie autobusem miejski.

 Ad. 3. Jaką tematykę należałoby szczególnie potraktować w programie profilaktyczno – wychowawczym?

1. uzależnienia (4),
2. kontakty z nieznajomymi osobami (3),
3. bezpieczeństwo na drodze (3),
4. agresja (3),
5. bezpieczeństwo w szkole (2),
6. ruch i zabawy na zdrowym powietrzu (2),
7. (1) higiena, koleżeństwo, szacunek nauczyciela, profilaktyka próchnicy zębów, wzajemne aprobowanie się, grzeczne zachowanie do kolegów, wychowawców i rodziców.

 Ad. 4. Jakie problemy wychowawcze, Państwa zdaniem, należy rozwiązać w pierwszej kolejności?

1. agresja,
2. bezpieczeństwo na drodze i w szkole (2),
3. (1) obiady w późniejszych godzinach oraz jakość i smak, koleżeńskie zachowanie, wzajemna pomoc wśród rówieśników, prawidłowy rozwój społeczny, uzależnienia, każdy problem wychowawczy jest tak samo ważny, nie wiem.

Podsumowanie i wnioski:

Rodzice chcieliby, aby zająć się profilaktyką agresji. W pierwszej kolejności rodzice uwzględniliby w programie wychowawczo – profilaktycznym problematykę profilaktyki uzależnień, bezpieczeństwa na drodze, kontaktów z nieznajomymi osobami i agresję. Wszystkie propozycje znajdą się w programie profilaktyczno - wychowawczym.